Thema 4

Wat is waarheid?

We zijn nog niet aangekomen bij het laatste, maar wel bij het allerbelangrijkste en allergevoeligste thema. We gaan stilstaan bij het begrip "waarheid". Want, wat ís waarheid eigenlijk? Volgens Van Dale betekent het: "het ware", of "iets dat waar is." Nee dat schiet lekker op.

Laten we samen een poging doen om te onderzoeken wat waarheid is. Samen ja, want je zal geestelijk actief mee moeten doen om hierin de juiste mindset, de juiste openheid van denken te kunnen krijgen.
Om stevig in het midden van de waarheid te kunnen gaan staan is het essentieel dat je vanaf nu eerst je gekleurde bril gaat afzetten. Die gekleurde bril zit echter niet op je neus, maar voor "de ogen van je hart". Dat is uiteraard figuurlijk bedoeld. Anders gezegd, ik vraag je om je ingebakken vooroordelen overboord te zetten. Onderschat dit niet. Je hebt er meer dan je denkt. En hoe ouder je wordt, des te groter je collectie wordt. Ik zal dat toelichten.

We worden tijdens het opgroeien allemaal beïnvloed door de ons voorgeschotelde leerstellingen via het gevolgde onderwijs. Die invloed begint voor een belangrijk deel al op de basisschool, voorheen de lagere school. Daarnaast worden we beïnvloed door de mensen waar we mee omgaan, door wat we leren of lezen in boeken of op internet, en door wat we kijken op tv of via andere media. Dat heeft tot resultaat dat we veel aspecten van het leven door een gekleurde bril zijn gaan zien. We zijn immers gevormd door ons denken en ons denken wordt voor een aanzienlijk deel aangestuurd door wat we geleerd hebben. Niemand heeft dan ook onderling dezelfde kleur in zijn bril.

Om de vraag om je gekleurde bril af te zetten nog anders te formuleren, kan ik je ook vragen om te gaan denken als een kind. Maar dan uiteraard met het verstand van een volwassene. Bij een kind ontbreekt niet alleen een volwassen verstand, er ontbreekt ook levenservaring. En door het nagenoeg geheel ontbreken van levenservaring heeft een kind -in tegenstelling tot een volwassene- een zeer zuivere, onaangetaste kijk op de simpele, logisch verklaarbare dingen van het leven.

Terug naar jou. Die gekleurde bril afzetten is een even lastige als belangrijke opgaaf. Zodra je hem namelijk afzet, dan voelt dat alsof je jezelf niet meer mag zijn en dat kan een naar en onzeker gevoel opleveren. Voor je het zelf in de gaten hebt, heb je ‘m dan ook zo weer opgezet. Ik adviseer je dan ook met klem om vanaf nu met grote regelmaat jezelf te onderzoeken om vast te stellen of er (g)een stemmetje in je rondgaat die je herinnert aan je ingebakken (en wie weet ongefundeerde) vooroordelen. Vooral een "iets" dat je al een groot deel van je leven gelooft, zal zich innerlijk sterk verdedigen als datzelfde "iets" zich ineens aangevallen voelt door nieuwe argumenten of inzichten.
Een goed hulpmiddel, om jezelf te "betrappen" op deze "zichzelf opdringende innerlijke verdediging", is als je voelt dat er tijdens het lezen iets naar je onderbuik schiet. Ik heb de onderbuik al besproken. Je ervaart ineens boosheid of afkeer en krijgt een spontane neiging om "te kappen met deze onzin". Maar díe momenten, waarvan ik hoop dat je besloten had om ze niet door te laten schieten, dat zijn uiterst nuttige alarmbellen waardoor je weet dat jij je nu moet afvragen wat er aan de hand is en waarom dit gebeurt! En waarin je moet volharden. Neem het besluit om je er maar even doorheen te bijten. Er zijn ergere dingen in het leven. Weet maar dat je "lijden" kort zal zijn en hou je vast aan de belofte die ik je nu doe door te zeggen dat je op het punt staat ernstige leugens te gaan ontmaskeren.

Gaan we weer verder. Twee aandachtspunten omtrent "waarheid" zijn belangrijk genoeg om even bij stil te staan:

1. Er is een gedachte die vaak onbewust in ons leeft en onze bril daardoor van kleur voorziet. Die gedachte is:

Als de meerderheid van de mensen, de massa, een stelling verkondigt, dan zijn we snel geneigd om die stelling blindelings over te nemen. Vooral als het lekker bekt en een goed gevoel geeft. We vertonen als mens nou eenmaal snel papegaaigedrag en dat geldt met name als we niet gehinderd worden door enige kennis. Maar het is vooral de angst om belachelijk gemaakt te worden. Jij denkt anders dan de rest, dus jij bent gek. Dat is vaak al voldoende reden om er toch maar voor te kiezen om op één lijn met de massa te gaan zitten. Dat geeft rust, veiligheid en ach, als zoveel mensen dat zo zien, wie ben ik dan om het beter te weten, toch?

2. Er is een uitspraak die sinds een aantal jaar in korte tijd viraal is gegaan en sindsdien te pas en te onpas wordt gebruikt en vooral misbruikt. Dat is deze stelling die door velen o zo graag geroeptoeterd wordt:

Toen ik deze uitspraak voor het eerst hoorde wist ik nog niet dat het uit het New Age denken kwam. Het klonk mij als een goed bedenksel, als een probleemoplosser voor veel dingen. Maar op de een of andere manier vond ik er iets niet aan kloppen. Ik kon zo snel niet ontdekken wát er dan precies aan mankeerde en dat liet me niet los. Na een tijdje kwam het me ineens voor ogen. Deze uitspraak bleek een leugen te zijn met een zeer schadelijke invloed.

Er volgt nu een belangrijke zin. Lees ‘m het liefst langzaam. Laat hem tot je doordringen.

Het is óf die ene stelling, óf die andere, maar één daarvan moet onwaar zijn, want ze bijten elkaar.

De gemeenschappelijke waarheid wordt met de stelling "dat ieder zijn eigen waarheid heeft" afgedaan als een onwaarheid, oftewel een leugen. Maar de waarheid is dat er maar één waarheid KAN zijn! Kan je ’t pakken?

Om dit te kunnen begrijpen hoef je echt niet gestudeerd te hebben. Een hoge IQ score heb je ook niet nodig.
Check nu eerst maar even opnieuw waar je gekleurde bril zich momenteel bevindt. Zolang die namelijk nog steeds af is, verkeer je in de vrijheid om je gewone, simpele, kleurloze, kind-zuivere, aangeboren boerenverstand aan te roepen. En daarmee is het dan ineens zó eenvoudig te begrijpen dat je er bijna argwaan van zou krijgen. Op deze manier is het daardoor voor iedereen te begrijpen en te accepteren, ténzij je bewust koppig vast blijft houden aan de overtuiging waarmee jij langdurig geïndoctrineerd bent. Je hebt hier een keuze in! Neem even de tijd en onderzoek jezelf.

Een voorbeeld ter verduidelijking, voor als je hartslag nu toch niet meer wil dalen. Als ik ’s avonds in de lucht kijk en ik zeg tegen degene die naast mij staat: "kijk eens wat een helder licht daar langzaam door de ruimte gaat; dat is het ISS, het Russisch ruimtestation", dan spreek ik dus de waarheid, althans volgens de stelling dat ieder zijn eigen waarheid heeft.
Als de persoon naast mij vervolgens zegt dat het niet het ISS is, maar een eenvoudige satelliet, en ik ontken dat, dan hebben we dus allebei gelijk, want we hebben allebei onze eigen waarheid. Heerlijk toch? Ik via mijn waarheid, hij via de zijne. Geen welles nietes meer, nooit meer ruzie in de tent! Juist... Ik hoop dat je nu alsnog de totale onzin (lees: leugen) van deze stelling inziet!

Het geniepige van deze leugenstelling is daarbij ook nog eens dat hij niet snel als leugen door de mand valt en dat komt omdat hij vrij dicht tegen de waarheid aan schuurt. De werkelijke uitspraak moet dan ook niet zijn dat iedereen zijn eigen waarheid heeft, maar dat iedereen zijn eigen overtuiging heeft! Slechts één woord verschil, maar alles is meteen anders. En nu klopt het ineens wel! Ieder heeft inderdaad zijn eigen overtuiging. Of mening. Of visie. Allemaal ook prima. Maar dat is heel wat anders dan waarheid, want waarheid is absoluut! Eén woord verschil...
Dus voor de stouteriken onder ons: hoe koppel je zoveel mogelijk geloofwaardigheid aan een leugen? Door hem zo veel mogelijk op de waarheid te laten lijken!

Als een huis gebouwd wordt op een onbetrouwbaar fundament, dan kun je nog zo’n degelijk huis bouwen, maar vroeger dan gewenst zal het huis weer afgebroken moeten worden. Als het zichzelf al niet afgebroken heeft. Zodra het fundament van de betekenis "waarheid" vernield is, dan hebben we met z’n allen een groot probleem. Zonder de absolute waarheid van het leven, leven we namelijk in één grote leugenbubbel met als dramatisch gevolg een totaal zinloos en chaotisch leven. En het is even triest als moeilijk te bevatten dat de wereld waar wij in leven ook grotendeels zonder waarheid leeft! Ik zeg het nog wat dramatischer: de wereld is aan zinloosheid overgeleverd. Overdreven? Kijk vanavond het journaal. En morgen. En overmorgen. Whenever. Elke uitzending opnieuw zien we hoe de mens zijn medemens afslacht omdat ze volgens hun eigen waarheid recht hebben op dat ene stukje land. We zien zinloosheid, chaos, verderf, egoïsme enz.